Krushi

वांग्यातिल मर व करपा रोग व उपाय

शेतकरी मित्रांनो आपण वांग्यावरील किड व उपाय याबद्दल माहिती पहिली आता आपण वांग्यावर येणार्‍या बुर्शीजन्य व जिवाणू यांच्या मुळे येणारे रोग बघूया 

मर रोग :- 

                 वांग्यातील मर रोग मित्रांनो वांगे लागवड केल्यानंतर बर्‍याचदा वांग्याचे झाडे मरू लगतात या मागील कारण बर्‍याचदा आपल्याला माहीत नसते त्यामुळे कया करावे हे समजत नाही व पीक वाया जाते. यामागे खलील काही कारणांमुळे पिकाला मर लागू शकते मर हा रोग  फुजॅरियम  सोलणी , रायझोक्टोनिया व व्हर्टिसिलिअम   या   बुरशीमुळे  होतो . फुजॅरियम बुरशीमुळे  पिकातील  पाने पिवळी पडतात . पानावरील शिरांवर खाकी  रंगाचे  डाग दिसतात. झाडाचे  खोड मधून कापल्यास   आतील पेशी काळपट दिसतात . झाडाची वाढ खुंटते आणि  शेवटी  झाड  मरते . रायझोक्टोनिया  या बुरशीमुळे झाड बुंध्याजवळ कुजते . व्हर्टिसिलिअम या  बुरशीमुळे  झाडांची  वाढ खुंटते व झाडास फळे लागत नाही .

उपाय :-

            वांग्यावरील मर रोगाच्या नियंत्रणासाठी प्रथम फेर पालटिची  पिके घ्यावी . जसे की  टोमॅटो , मिरची, वांगी या पिकांनंतर परत वांगी न घेता ज्वारी, बाजरी , मक्का इ. पिके घ्यावीत व दुसर्‍या हंगामामध्ये  वांगी घ्यावीत  उन्हाळ्यामध्ये नांगरट करत असतांना ती खोल करावी. 

१ ) जर पिकावर मर रोगाचा प्रादुर्भाव झाला तर या रोगाच्या रसायनिक नियंत्रणासाठी १० लिटर पाण्यात ३० ग्रॅम  कॉपर ऑक्झीक्लोराईड + २० मी . ली. क्लोरोपायरीफॉस मिसळून प्रत्येक झाडाच्या बुंध्याजवळ पंपाचे नोझेल काढून १ ते २ कप याप्रमाणे हे द्रावण सोडावे नंतर पिकाला हलके पाणी द्यावे. 

२ ) लागवडिपूर्वी थायरम किंवा कॅप्टन ३ ग्रॅम किंवा १ ग्रॅम  कार्बेन्डेझिम किंवा ५ ग्रॅम ट्रायकोडर्मा  याची बिजप्रक्रिया करावी 

३ )   लागवडीपूर्वी जमिनीत  प्रती हेक्टरी ५ किलो ट्रायकोडर्मा  शेनखताबरोबर सरीतून जमिनीत मिसळावे 

२ )    पर्णगुच्छ  ( बोकड्या  ) 

                             मित्रांनो पर्णगुच्छ म्हणजे  ज्याला आपण बोकड्या किंवा झाडे बोकडली असे म्हणतो. हा रोग मायकोप्लाझमा या अतिसूक्ष्म विशानुमुळे होतो. या रोगामुळे झाडांची आणि पानांची वाढ खुंटते झाडाची पाने लहान बोकडल्यासारखी  किंवा पर्णगुच्छासारखी दिसतात. या विशाणूचा प्रसार हा फूलकिडे व तुडतुड्यांद्वारे होतो. 

उपाय :-

१ ) पर्णगुच्छ ( बोकड्या ) या रोगाची प्रथमावस्थेतच रोगट झाडे उपटून ती नष्ट करावीत. रोपांच्या पुनर्लागवडीनंतर ९ ते १० दिवसांनी दानेदार फोरेट हेक्टरी १० किलो प्रमाणे प्रत्येक झाडास खताबरोबर बांगडी पद्धतीने द्यावे. 

२ ) लागवडीपूर्वी गादिवाफ्यावर कार्बोफ्युरान ३५ ते ५० ग्रॅम किंवा फोरेट १० ते २० ग्रॅम प्रती १० चौ मीटर या प्रमाणात मिसळावे 

३) रोगाचा प्रसार करणार्‍या किडींपासून संरक्षणासाठी पिवळ्या आणि निळ्या चिकट ट्रॅपचा वापर करावा 

४ )  इमीडॅक्लोप्रिड १० मि .लि. किंवा कार्बोस्ल्फान २० मी.ली. +  ट्रायकोडर्मा पावडर ५० ग्रॅम प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून त्या द्रवनात रोपांची मुळे ५ ते १० मिनिटे बुडवून लावावीत. 

५ )  लागवडीनंतर १० ते १५ दिवसांनी डायमेथोएट किंवा कुठल्याही साधारण  कीटकनाशकाची  फूलकिडी व तुडतूड्यांसाठी  एक फवारणी घ्यावी. 

३ )  वांग्यावरील भुरी 

                             भुरी हा रोग इरिसिफी पॉलिगोणी आणि लेव्हेलुला टावरिका या बुरशीमुळे होतो. व पानाच्या दोन्ही बाजूस पांढर्‍या रंगाच्या पिठासारख्या दिसणार्‍या बुरशीची वाढ होते